Praca ta jest szczególnym studium sposobów walki oraz prowadzenia kampanii przez armię rzymską. Podczas gdy większość autorów zajmujących się tym tematem skupia swoją uwagę wokół armii w czasie pokoju lub patrzy na nią przez pryzmat instytucji państwowych, Goldsworthy podjął się trudu zrekonstruowania struktur armii rzymskiej w kontekście ich wpływu na zachowanie legionistów, podkreślając jej niezwykłą elastyczność. Dokonując analizy czynników mających wpływ na końcowy rezultat zmagań, autor postawił nową tezę, twierdząc, że armia rzymska była przygotowana do każdego rodzaju wojny. W książce tej stworzył wiarygodny obraz wydarzeń mających miejsce w czasie bitwy z uwzględnieniem taktyki, uzbrojenia, dowództwa, zachowania żołnierzy w grupie i morale legionistów.

Imperium osmańskie osiągnęło szczyt potęgi, bardzo poważnie zagrażając zachodniemu chrześcijaństwu, ale w roku 1683 poniosło pierwszą wielką klęskę podczas oblężenia Wiednia. „Wojny Osmanów: oblężone imperium” podąża śladem jego konfliktów przez kolejne dwa stulecia, analizując społeczne przeobrażenia osmańskiego systemu militarnego w epoce globalnego imperializmu.

Książka ta przedstawia ponad sto lat walk z sąsiadami, katolicką Austrią Habsburgów i prawosławną Rosją Romanowów, oraz równie ważnych wyzwań ze strony grup wojskowych, intelektualnych i religijnych w samym imperium. Virginia Aksan, skrupulatnie analizując wybrane kampanie, omawia zmienny kontekst militarny wewnątrz państwa, a także przeprowadzone po roku 1826 przez sułtana Mahmuda II zmiany organizacyjne armii.

„Wojny Osmanów” wykorzystują ilustracje i mapy, których znaczna część pojawiła się w druku po raz pierwszy; czerpią z nieopracowanych wcześniej materiałów źródłowych, tworząc oryginalną, przykuwającą uwagę opowieść o imperium bliskim finansowego oraz społecznego upadku, a także sukcesach i porażkach systemu militarnego w stanie oblężenia. Książka stanowi fascynujące studium schyłku międzynarodowego mocarstwa, rodząc pytania o wpływ kultury na wojnę.

Dr Virginia Aksan jest profesorem wydziału historii McMaster University (Ontario). Publikuje w licznych czasopismach, wydała książkę An Ottoman Statesman in War and Peace: Ahmed Resmi Efendi, 1700-1783 (1995).

Gdy o godzinie 8.30 spadły pierwsze bomby, kapitan Foltin w wielkim pośpiechu wysłał swoich żołnierzy z piwnic hotelowych do groty na stoku pobliskiej góry. Tym sposobem 6. Kompania i dowództwo batalionu uchroniło się przed unicestwieniem i dzięki temu możliwy był późniejszy opór. Poza nimi mało który żołnierz 2. Batalionu 3. Pułku Spadochronowego pozostał cały: około 160 ludzi zabiły bomby albo zostało pogrzebanych pod gruzami. Niektórzy z tych, co przeżyli, potrzebowali jeszcze długiego czasu na wyjście na zewnątrz – jeden z żołnierzy był zasypany przez 33 godziny. Utracono przy tym całą ciężką broń: z pięciu dział szturmowych znajdujących się w mieście cztery zostały zniszczone, a jedno było unieruchomione. A jednak wszyscy ocalali żołnierze natychmiast weszli w gruzy, aby się bronić, choć wszyscy ci spadochroniarze musieli wcześniej przetrzymać prawie siedem godzin tego pandemonium. Wśród gęstych tumanów pyłu, które zasłaniały jakikolwiek widok, musieli znosić grad bomb, w każdym momencie licząc się ze śmiercią. Ich postawa była jednak niezłomna, ich siła oporu prawie nie ucierpiała. Żaden z alianckich psychiatrów, którzy później wypytywali się o ten dzień niemieckich jeńców wystawionych na ów niszczycielski atak aliantów, nie zauważył, aby miało to jakikolwiek zauważalny wpływ na ich psychikę. Wszyscy wydawali się dumni, że oparli się tak gwałtownemu nalotowi. „Co przechodziło wszelkie oczekiwania, to duch bojowy tych wojsk” pisał później generał von Senger i kontynuował: „Wszyscy myśleli, że ci, którzy jakimś cudem przeżyli to kilkugodzinne bombardowanie i te wszystkie ofiary, muszą być teraz złamani moralnie i fizycznie. Było wręcz przeciwnie”. Generał Alexander powiedział o postawie Niemców: „Wątpię, czy na całym świecie są jeszcze jakieś inne wojska, które by to wytrzymały i potem dalej walczyły z taką samą zawziętością”. Inny brytyjski generał, który analizował przebieg bitwy, pisał: „Walki pierwszego dnia trzeciej bitwy pod Cassino pozostaną pomnikiem sztuki walki niemieckiej armii”.

Bitwa pod Pruską Iławą uchodzi za jedną z większych rzezi, mających miejsce w czasie wojen napoleońskich. Całe dzieło skupia się na opisie działań wojennych od końca listopada 1806 r. do bitwy pod Pruską Iławą włącznie.

Styl autorów tego dzieła charakteryzuje się żywą narracją i obfitym korzystaniem z licznych źródeł. Lekturę ułatwiają mapy i wprowadzenie w sytuacje polityczna przed konfliktem oraz opisanie armii obu stron w przededniu starcia.

Tematem pracy jest nie tylko bitwa pod Frydlandem, ale właściwie wszystkie działania Wielkiej Armii od lutego 1807 roku do pokoju w Tylży. Najwięcej miejsca poświęcono sprawom militarnym - opisano m.in. bitwę o Ostrołękę, oblężenie i odsiecz Gdańska, starcie pod Lidzbarkiem Warmińskim. Jako tło dla opisywanych wydarzeń zaprezentowano również działania dyplomatyczne.

Z punktu widzenia historyków wojskowości szczególnie cenne są schematy organizacyjne wojsk Napoleona i armii carskiej oraz rozkazy operacyjne z bitew pod Ostrołęką, Lidzbarkiem Warmińskim i Frydlandem. Do książki dołączono również mapy przedstawiające przebieg poczynań obu armii na polach wspomnianych bitew.

Oddawana do rąk czytelników książka pokazuje, jak Henryk I i Otto I, dwóch pierwszych królów z dynastii saskiej, zdołali objąć hegemonię na terenie niegdysiejszego państwa Karolingów, w jaki sposób zdołali ugruntować własną pozycję w wojnach wewnętrznych, wreszcie, w jaki sposób narzucili zwierzchność sporej części Słowian Europy Środkowej. Praca dostarcza dokładnych analiz organizacji, szkolenia, morale, taktyki i strategii armii niemieckich na przestrzeni ponad 50-ciu lat, jakkolwiek Bachrach marginalnie poruszył też problematykę dotyczącą okresu rządów późniejszych władców dynastii saskiej.

Książka prezentuje całkowicie odmienne od dotychczasowych spojrzenie na przeszło tysiącletnią historię życia religijnego Rzymu: od założenia Miasta, przez powstanie imperium, aż do przyjęcia chrześcijaństwa. Religia znajdowała się w centrum kultury rzymskiej; była częścią działań politycznych i wojskowych, władzy cesarskiej i jej przeciwników, życia rodzinnego i dyskursu filozoficznego. Erudycyjna opowieść Autorów umieszcza religię zarówno w kontekście kulturowym prostej osady z VIII wieku przed Chr., jak i kosmopolitycznego, wielokulturowego społeczeństwa pierwszych wieków chrześcijaństwa.

Narracja książki koncentruje się na kilku bardziej ogólnych problemach, czyli jak interpretować teorie stworzone przez samych Rzymian na temat ich własnego systemu religijnego i jego początków, na relacjach religii ze zmieniającym się pod względem politycznym Rzymem, znaczeniu monumentów i ich rozmieszczeniu w przestrzeni miejskiej, na zmieniających się wyobrażeniach na temat tożsamości i wspólnoty, religijnych innowacji i - w końcu - rewolucji.

Cesarz Trajan był niewątpliwie bardzo lubiany za swego życia, kiedy to nazywano go Optimus Princeps – „Najlepszym Princepsem”. Po jego śmierci mawiano, że żaden inny cesarz nie tylko nie zdoła go przewyższyć, ale nawet nie dorówna mu pod względem popularności wśród ludu, a pamięć o nim pozostawała żywa przez wieki. W połowie IV w. utrzymywano, że okazywał najwyższą uczciwość i cnotę w sprawach państwowych, a największe męstwo – w wojskowych, podczas gdy senat rzymski zapowiedział, że będzie pozdrawiał każdego nowo wybranego władcę życzeniem, aby był szczęśliwy jak August i równie doskonały co Trajan. Konstrukcje architektoniczne wzniesione za panowania Trajana robiły wrażenie na tych, którzy żyli jeszcze długo po nim: cesarz Constantius II, który wizytował Forum Trajana w Rzymie, stwierdził, że to „najbardziej wykwintna struktura pod niebem, podziwiana nawet przez samych bogów”, zaś Cassiodorus napisał: „Forum Trajana, bez względu na to, jak często się na nie spogląda, zawsze wydaje się wspaniałe”.

„Dzięki właściwej wszystkim wielkim biografom przenikliwości Berg odkrył w Woodrowie Wilsonie kogoś, kto potrafiłby zrozumieć obecną sytuację Waszyngtonu” – Vanity Fair

„Wspaniała, wciąż omawiana w Waszyngtonie biografia” – Doris Kearns Goodwin

Zdobywca Nagrody Pulitzera i 1 miejsca na liście bestsellerów New York Timesa A. Scott Berg napisał wyczerpującą i odkrywczą biografię jednej z wielkich postaci amerykańskiej nowożytności. Sto lat po swej inauguracji prezydenckiej Woodrow Wilson pozostaje jedną z najbardziej wpływowych, a zarazem zagadkowych osób XX wieku. A. Scott Berg, zdobywca Nagrody Pulitzera, po ponad dekadzie pracy, zakończył pisanie „Wilsona”: najbardziej osobistej i przenikliwej biografii 28 prezydenta. Berg opracował setki tysięcy dokumentów z Wilson Archives i jako pierwszy biograf uzyskał dostęp do dwóch niedawno odkrytych zbiorów bliskich Wilsona. Dzięki tym materiałom mógł opisać niezliczone szczegóły, a nawet kilka nieznanych zdarzeń, które uzupełniają wiedzę o charakterze Wilsona i rzucają nowe światło na całe jego życie. Od prezydenta-naukowca, który przeprowadził kraj przez jego pierwszą wielką wojnę, do człowieka gwałtownych namiętności, od idealisty, chcącego uczynić świat „bezpiecznym dla demokracji”, do przywódcy po wylewie, którego stan i ukrywające to zabiegi należały do największych tajemnic stulecia – widzimy intymny portret, przedstawiony ze szczególnie współczesnego punktu widzenia: książkę zarazem bogatą w fakty i z głębokim uczuciem przedstawiającą całe życie Wilsona, jego osiągnięcia oraz porażki. To nie Wilson-ikona, ale Wilson-człowiek.

„Streszczanie życia Wilsona, jego wizjonerskich idei oraz jego dziedzictwa dało zajęcie czterem pokoleniom amerykańskich historyków, dotąd jednak nikt nie ujął właściwie całego tematu. Wreszcie pojawiła się jednak epokowa biografia A. Scott Berga. Opiera się na drobiazgowych badaniach, jest napisana z rozmachem i ocenia 28 prezydenta ani go umniejszając, ani hagiograficznie. Berg, czołowy biograf naszych czasów, umieścił Wilsona na właściwym miejscu w historii naszego narodu. Na wiele sposobów uczynił z Wilsonem to, co biografie Davida McCullougha z Harrym Trumanem czy Johnem Adamsem, dając mu miejsce wśród największych prezydentów USA” – Louisville Courier-Journal

„Nowa 800-stronicowa biografia A. Scotta Berga Wilson (**** z 4) nie pomija żadnego szczegółu. Odmalowuje bohatera z niewątpliwą pasją Don Kiszota […], tak starannie, że oszałamia […]. Wilson to najbardziej ambitne, choć najmniej uwodzicielskie dzieło Berga, poważne literacko, dogłębnie wyjaśniające rewolucyjną politykę Wilsona i ukazujące go jako w pełni człowieka, z wadami czy porażkami [...]. Berg zgłębia jego historię w całej złożoności i tragizmie” – USA Today, recenzja z najwyższą oceną (4 gwiazdki)

„Bogata w fakty […], zarazem intymna, głęboka i wiarygodna” – Los Angeles Times

„Oszałamia […]. Berg spogląda na Wilsona na nowo, przywracając mu wcześniejszą pozycję idealisty w polityce, odebraną przez nowszych biografów […]. Dzięki Bergowi znamy teraz bliżej Wilsona” – Boston Globe

„Berg to znakomity dokumentalista, przytaczający w Wilsonie setki nowych cytatów i szczegółów. Bardzo dobre dzieło historyczne” – Wall Street Journal

„Berg znakomicie opowiada historię człowieka […], ma powieściopisarskie oko do uderzających szczegółów i żywy styl” – New York Times Book Review

„Wspaniałe spojrzenie na życie i dziedzictwo […]. Autorowi udało się ukazać tak człowieka, jak polityka […]. Berg z rozmachem, bogactwem szczegółów, jasnością stylu i szerokością wizji stworzył dzieło przenikliwe i bliskie sercu, które powinno stać się podstawową biografią jednego z najważniejszych przywódców państwa” – Richmond Times-Dispatch

„Wilson pozostaje wyjątkowym prezydentem USA, a A. Scott Berg napisał jego znakomitą biografię. Relacja o życiu i prezydenturze Wilsona jest bogata w szczegóły, a narracja chwilami porusza ” – The Australian

„Berg to znakomity biograf, a Wilson pochłania” – Miami Herald

„Cudownie szczegółowe” – Washingtonian

„Dzieło wybitnego artyzmu i obiektywnego warsztatu […] powinno zostać lekturą obowiązkową każdego badania historii USA po roku 1865 […]. Atrakcyjne naświetlenie ludzkiej strony prezydenta […]. Skarb” – Ft. Worth Star-Telegram

„Niewątpliwie najlepsze pojedyncze studium życia i czasów Wilsona […]. Praca Berga powinna na długo pozostać standardową biografią tej tragicznej postaci” – Philadelphia Inquirer

„Wspaniale naświetla Woodrowa Wilsona jako człowieka. Autor spokojnie, metodycznie i z wyczuciem bada niemal każdy aspekt życia swego bohatera, od religijnego po seksualny wraz z niemal wszystkim, co pośrodku. Opowieść wycieniowana i pouczająca” – The Washington News

„Berg w biografii Lindbergha wykazał się przenikliwością naświetlania, znaczącym wglądem i dobrym stylem pisania. To samo można powiedzieć o Wilsonie, który daje czytelnikom głęboką, nietuzinkową perspektywę bohatera, opisanego przez jednego z naszych najbardziej utalentowanych biografów” – Deseret News

„Żaden poprzedni biograf nie opowiedział tak dobrze historii Wilsona […]. Berg, w przeciwieństwie do uczonych poprzedników, naprawdę skłania do polubienia bohatera […]. Portret zawsze pełen wdzięku” – The Daily Beast

„Berg opisuje Wilsona z przenikliwym, delikatnym zrozumieniem człowieka i jego prezydentury. Badania autora są głębokie i staranne” – Booklist (wyróżniona recenzja)

„Berg, znakomity biograf, podkreśla nadzwyczajne talenty niecodziennego prezydenta w imponującym, niemal hagiograficznym dziele […]. Interesujące w czytaniu, bogate w informacje i co najważniejsze inspirujące” – Kirkus Reviews

„Dogłębna, warta przeczytania opowieść o naszym 28 prezydencie […], znakomita biografia” – Library Journal (wyróżniona recenzja)

Wojny z Zakonem Krzyżackim odegrały istotną rolę w dziejach Polski Piastowskiej i Jagiellońskiej od XIV aż do początków XVI stulecia. Rezultatami tych wojen stały się nie tylko traktaty pokojowe, lecz także doświadczenia polityczno-militarne oraz poniesione straty materialne. Poznanie poważnego wysiłku zbrojnego, finansowego i dyplomatycznego, jaki musiał być poniesiony dla złamania przewagi niemieckich rycerzy zakonnych i zapewnienia Polsce i Litwie należnego im miejsca nad dolną Wisłą i Niemnem, pozwala lepiej zrozumieć istotę konfliktu Polski, a od roku 1409 także Litwy z Zakonem Krzyżackim w Prusach i po części w Inflantach.

Badania polskie nad tymi problemami mają dosyć dawną metrykę, sięgającą początków XX stulecia. Powstały wówczas poważne studia, które – polemizując z historiografią niemiecko-pruską – stworzyły podwaliny nowoczesnej historiografii polskiej, związanej przede wszystkim z bitwą grunwaldzką (Stanisław Kujot). W okresie Polski Odrodzonej rozwinęły się badania szczególnie w odniesieniu do wojen czasów Władysława Łokietka i bitwy pod Płowcami (Stanisław Zajączkowski), kampanii grunwaldzkiej (Otton Laskowski) oraz wojny trzynastoletniej (Karol Górski). Po roku 1945 nasiliły się poważnie badania odnoszące się do kampanii grunwaldzkiej (Stefan Maria Kuczyński, Andrzej Nadolski) i wojny trzynastoletniej oraz ostatniej „wojny pruskiej” z początków XVI w. (Marian Biskup).

W dorobku tym, wzbogacanym ujęciami historiografii niemieckiej, a w ostatnich latach także szwedzkiej (prace Svena Ekdahla) zaznaczyła się przewaga ujęć analitycznych oraz opracowań jedynie poszczególnych fragmentów walki Polski i Litwy z Zakonem Krzyżackim, bez dążenia do opracowania całościowej syntezy. Na podstawie dotychczasowego znacznego dorobku polskiej i obcej historiografii możliwe stało się jego podsumowanie i ukazanie całości zmagań Polski z Zakonem w latach 1308-1521, tj. w okresie ponad dwóch wieków. Zadanie takie próbuję realizować w niniejszej książce, starając się zbilansować pokaźny dorobek poprzedników, częściowo i własnych badań. W toku pisania okazało się jednak konieczne dopracowanie tzw. małych wojen z lat 1414-1435, które w stopniu wyraźnie niewystarczającym były dotąd uwzględniane przez badaczy. Dla tego okresu podjąłem więc próbę pełniejszej analizy (rozdz. IV-V), opartej głównie na materiale źródłowym.

Kolejna książka Marusza Borowiaka i Tadeusza Kasperskiego przedstawia całościowy obraz działań bojowych okrętów Polskiej Marynarki Wojennej na Morzu Śródziemnym podczas II wojny światowej. Na tym obszarze dynamiczne zmagania silnych flot i lotnictwa obu walczących stron miały znaczący wpływ na losy całej wojny.

Polscy marynarze zasłynęli najbardziej dzięki akcjom bojowym w obronie ważnej strategicznie Malty, zaciekłym bojom z lotnictwem i flotą nawodną oraz podwodną państw Osi, w obronie alianckich konwojów, a także skutecznym zwalczaniu żeglugi nieprzyjaciela. Właśnie na różnych obszarach Morza Śródziemnego odnieśli największe sukcesy wojenne. Godny uwagi jest także udział najsłynniejszych polskich okrętów w najważniejszych operacjach desantowych Aliantów (np. w lądowaniu w Afryce Północnej, na Sycylii czy pod Salerno).

Polacy byli również mocno zaangażowani w działalność wywiadowczo-dywersyjną.

Często cytowane relacje uczestników opisywanych wojennych zmagań przybliżają czytelnikom najważniejszych bohaterów i czynią książkę barwniejszą i ciekawszą. Ponadto autorzy w wielu miejscach podają informacje i opisy zdarzeń, które dotąd nigdzie nie były prezentowane. Książka jest bogato ilustrowana.

Prowadzona w latach 114-117 wojna Rzymu z Partami stanowiła, jeśli spojrzeć na nią przez pryzmat zaangażowanych środków i ambicji, jedno z największych przedsięwzięć polityczno-militarnych w historii Imperium Romanum. W dziejach tych niewiele było też przełomów porównywalnych z tym, który dokonał się po 117 roku w zakresie rzymskiej wielkiej strategii i ideologii imperialnej. Jednak czy oba te zagadnienia łączą się ze sobą? Niniejsza praca ma na celu określenie zależności między prowadzoną przez Trajana wojną na Wschodzie a rzymskim ekspansjonizmem w okresie pryncypatu. Z jednej strony oznacza to poszukiwanie odpowiedzi na pytanie, czy podjęta w 114 roku próba rozszerzania wschodnich granic Imperium wyrastała z zasad rzymskiej ideologii imperialnej i wielkiej strategii – gdyż to one najpełniej wyrażały ów ekspansjonizm – czy też w jakimś aspekcie wykraczała poza nie. Z drugiej strony, autor starał się określić wpływ wojny partyjskiej na stosunek Rzymian do ekspansji, w szczególności zaś na ich rezygnację z doktryny nieograniczonych podbojów.

Mateusz Byra (ur. 1975), doktor nauk humanistycznych, absolwent Instytutu Historii Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej. Jego zainteresowania badawcze dotyczą przede wszystkim militarnych dziejów wczesnego Cesarstwa Rzymskiego. Autor kilkunastu prac naukowych i popularnonaukowych, m.in. monografii „Wojna o tron cezarów (68-70 r. n.e.)”, opublikowanej przez Wydawnictwo Napoleon V w 2014 roku.

Druga część książki, w której Charles Oman, wybitny brytyjski historyk opisał z niezwykłą dokładnością rozwój sztuki wojennej w XVI wieku i przebieg wojen tego czasu. Omówiono tu wojny religijne we Francji z lata 1562-1598, bunt Niderlandów i wojnę o niepodległość Holandii, a także tureckie najazdy na kraje chrześcijańskie, m.in. inwazję Sulejmana na Węgry w 1521 roku, czy też turecką ofensywę morską z lat 1564-1565, w czasie której oblegano Maltę.

Końcowe dekady XVII wieku oraz wiek XVIII słusznie zostały obwołane okresem klasycznym fortyfikacji artyleryjskich. Była to epoka, w której twierdze oraz kompleksy fortyfikacyjne kształtowały kalkulacje strategów i mężów stanu, a często również dyktowały bieg kampanii. Włoskie i holenderskie tradycje projektowania twierdz zostały wówczas doprowadzone do perfekcji, a pod koniec tego okresu Fryderyk Wielki oraz Montalembert utorowali drogę dla twierdz pierścieniowych oraz innych koncepcji, które miały zdominować sztukę fortyfikacyjną w XIX wieku.

Ta epoka była okresem niemal nieustającej wojny. Christopher Duffy zgłębia wpływ twierdzy na wojny dynastyczne Burbonów, Habsburgów i Hohenzollernów, walkę o dominację w rejonie Morza Bałtyckiego, ostatnie krucjaty Zachodu przeciwko Turkom oraz na toczone w szczególnych warunkach kampanie w koloniach i wojnę o niepodległość USA.

Sławni Vauban i Coehoorn zostają przedstawieni w kontekście miejsca i czasu, w jakich żyli; rozważa się ich działalność w roli tak oblegających, jak i budowniczych twierdz. Eric Dahlberg, Prospero Verboom oraz inni ważni praktycy wojny oblężniczej, zazwyczaj ignorowani przez historyków, teraz zostają obdarzeni uwagą, na jaką zasługują.

Christopher Duffy twierdzi, że determinującym czynnikiem w wojnie oblężniczej w tym okresie była ciągłość kierowania państwem. Owo biurokratyczne wsparcie wiązało się z powstaniem profesji inżyniera wojskowego oraz wynikłą w efekcie separacją oficerów sił polowych od szczegółowego kierownictwa nad działaniami oblężniczymi. Odnajdujemy tu jeden z tych procesów, których obecność tłumaczy paradoks polegający na tym, że pod koniec wspomnianego okresu atakowanie i obrona twierdz – jednocześnie osiągając wysoki stopień wykonania technicznego – nie stanowiły już głównego ani kształtującego doświadczenia wojny.

Autor

Christopher Duffy studiował historię w oksfordzkim Balliol College. W 1961 roku dołączył do grona pracowników Royal Military Academy Sandhurst (Królewskiej Akademii Wojskowej w Sandhurst), a obecnie jest starszym wykładowcą Department of War Studies and International Affairs (Wydziału Badań nad Wojną oraz Spraw Międzynarodowych). Pełni funkcję głównego sekretarza British Commission for Military History (Brytyjskiej Komisji ds. Historii Militarnej) i wiceprzewodniczącego Military History Society of Ireland (Stowarzyszenia Historii Militarnej Irlandii), a także należy do Fortress Study Group (Grupy Badań nad Twierdzami) i Stichting Menno van Coehoorn (Fundacji im. Menno von Coehoorna). Jest autorem Siege Warfare: The Fortress in the Early Modern World 1494-1660, Routledge & Keegan Paul 1979 [polskie wydanie jako Wojna oblężnicza 1494-1660. Twierdze w nowożytnym świecie, Wyd. NapoleonV, Oświęcim 2017].

Światowy Bestseller.

W 1943 roku niemiecka armia, spadkobierca tradycji opierającej się na bezwzględnych, doprowadzonych do perfekcji operacjach ofensywnych, uległa własnemu wyczerpaniu oraz wymogom XX-wiecznej, uprzemysłowionej wojny. W swojej nowej książce wielokrotnie nagradzany autor Robert Citino opisuje dzieje konającego i desperacko broniącego się, lecz wciąż niezwykle groźnego i zabójczego Wehrmachtu.

Opierając się na doskonałej znajomości niemieckojęzycznych źródeł, Citino przedstawia świeży, żywy i szczegółowy opis kampanii owego sądnego roku: alianckiego desantu w Afryce Północnej, wielkiego kontruderzenia generała von Mansteina pod Charkowem, niemieckiego ataku na przełęczy Kasserine, tytanicznego starcia czołgów i ludzi na Łuku Kurskim, radzieckich kontrofensyw pod Orłem i Biełgorodem oraz alianckich lądowań na Sycylii i we Włoszech. Poprzez te wydarzenia ukazuje w jaki sposób siły zbrojne historycznie przystosowane do gwałtownych, agresywnych działań reagowały, gdy role się odwróciły; jak, po brutalnych walkach z Rosjanami i Brytyjczykami, niemieccy dowódcy postrzegali swojego najnowszego wroga, U.S. Army; i dlaczego, pomimo przewagi materiałowej i liczebnej, Alianci nie byli w stanie sprawić, aby rok 1943 o wiele bardziej przybliżył ich do ostatecznego rozstrzygnięcia.

Dzięki przenikliwej analizie operacyjnej, którą tak wysoko ceni, Citino stwierdza, że dosłownie każda chybiona niemiecka decyzja – obrona Tunisu, atak pod Kurskiem, a następnie odwołanie ofensywy, porzucenie Sycylii, obrona w wysokich partiach włoskiego „buta”, a następnie niżej, znacznie bliżej jego czubka – miała grono zdecydowanych obrońców w korpusie oficerskim armii. Autor spogląda na te wszystkie starcia z perspektywy każdego narodu biorącego w nich udział i ponad wszelką wątpliwość udowadnia, że poszczególne fronty wzajemnie na siebie oddziaływały.

Światowy Bestseller.

Dla Hitlera i niemieckich sił zbrojnych rok 1942, kiedy to nazbyt rozciągnięty, lecz wciąż śmiertelnie niebezpieczny Wehrmacht przestał osiągać błyskotliwe zwycięstwa i zdobywać ogromne terytoria, a zamiast tego spotykały go kolejne paty na froncie i przechodził do strategicznych odwrotów, był kluczowym punktem zwrotnym II Wojny Światowej. W tej zmieniającej spojrzenie na ów krytyczny rok książce Robert Citino pokazuje, że pojawiające się nieszczęścia niemieckiej armii były zakorzenione na równi w jej uzależnieniu od „wojny manewrowej” – próbach rozbicia wroga w wyniku „krótkich i żwawych” kampanii – jak i wadliwym kierowaniem wojną przez Hitlera.

Od przygniatających zwycięstw operacyjnych na Półwyspie Kerczeńskim i pod Charkowem w maju, po katastrofalne klęski pod El Alamein i Stalingradem, Zagłada Wehrmachtuprezentuje zaskakujące, nowe spojrzenie na ten rozstrzygający rok wojny. Opierając się na swojej cieszącej się powszechnym uznaniem krytyki książce The German Way of War, Citino pokazuje w jaki sposób kampanie 1942 roku wpasowują się w wielowiekowe prusko-niemieckie wzorce uprawiania wojny i ostatecznie przesądzają o losie ekspansjonistycznych ambicji Hitlera. Analizuje każdą główną kampanię oraz bitwę tego roku na rosyjskim i północnoafrykańskim teatrze działań, aby ocenić jak armia nastawiona na szybkie i decydujące zwycięstwa radziła sobie, gdy sprawy przyjmowały niekorzystny dla niej obrót.

Citino przedstawia poglądy niemieckich generałów na wojnę i rzuca światło na liczne możliwości, które mogły przynieść Wehrmachtowi korzystniejsze rezultaty. Ponadto przypomina o zgubnej, skrajnej agresywności niemieckich dowódców, takich jak Erwin Rommel, i przedstawia w jaki sposób niemiecki system dowodzenia, ze swoim przywiązaniem do „samodzielności dowódcy niższego szczebla”, cierpiał w uścisku władzy Hitlera oraz jego szefa Sztabu Generalnego, Franza Haldera.

Rok 1942 był czymś więcej niż punktem zwrotnym konfliktu. Oznaczał koniec bardzo starego, tradycyjnego wzorca wojowania, bowiem klasyczny „niemiecki sposób prowadzenia wojny” nie był w stanie sprostać wyzwaniom XX wieku. Znakomita praca Citino, łącząca w sobie dogłębne badania z trzymającą w napięciu narracją, dostarcza świeże i odkrywcze spojrzenie na to, jak jedne z najpotężniejszych armii w historii zaczęły się chwiać w swojej walce o dominację nad światem.

„Znakomita i wszechstronna pozycja jednego z mistrzów historii operacyjnej. Zwieńczenie czterotomowego studium na temat nowoczesnej wojny manewrowej, umacnia pozycję Citino pośród najlepszych naukowców podejmujących zagadnienie ,niemieckiego sposobu prowadzenia wojny’. Sposób w jakim przedstawił rosyjskie kampanie 1942 r. stawia jego książkę na równi z najlepszymi pracami Davida Glantza pisanymi z radzieckiej perspektywy i przywraca zarówno Stalingradowi, jaki El Alamein należny im status punktów zwrotnych wojny”. – Dennis Showalter, autor Patton i Rommel.

„Nie ma lepszej analizy niemieckich operacji w krytycznym roku 1942”. – Geoffrey P. Megargee, autor Inside Hitler’s High Command.

„Jest naturalnym, że badacz, który zarysował charakterystyczny sposób, w jaki Prusacy, a następnie Niemcy prowadzili swoje wojny, dostarcza nam oparty na pieczołowitych badaniach i błyskotliwie napisany obraz tego, jak ów sposób walki doprowadził do katastrofy w II Wojnie Światowej”. – Gerhard L. Weinberg, autor A World at Arms: A Globar History of World War II.

„Ciekawie napisane i przemyślane opracowanie naukowe, które będzie miało równie wysoką wartość zarówno dla ekspertów, jak i początkujących”. – Journal of Military History.

ROBERT M. CITINO jest profesorem historii na University of North Texas i autorem The German Way of War: From Thirty Years’ War to the Third Reich; Quest for Decisive Victory: From Stalemate to Blitzkrieg in Europe, 1899-1940; oraz Blitzkrieg to Desert Storm: The Evolution of Operational Warfare, która to książka została uhonorowana Society for Military History’s Distinguished Book Award i American Historical Association’s Paul Birdsall Prize.

Autor przybliża nam taktykę działań wojennych piechoty w XVIII wieku. Cześć pracy poświęcona jest historii działań zbrojnych od starożytności do wieku XVIII, jednak większość publikacji zajmuje analiza taktyki piechoty w wojnach osiemnastowiecznych.

Bitwa pod Lipskiem była największą bitwą napoleońską, zarówno pod względem liczby biorących w niej udział żołnierzy (prawie 500 000), jak i czasu trwania (cztery dni), oraz rozciągłości geograficznej (prawie piętnaście kilometrów kwadratowych). Nigdy jeszcze tak liczne oddziały nie spotkały się na polu jednej bitwy. Liczniejsze Europa zobaczy dopiero w 1914 roku. Batalia lipska jest także starciem upamiętnionym przez największą ilość pomników i tablic oraz kamieni, postawionych na samym polu walki (jest ich prawie setka). Po katastrofie kampanii rosyjskiej Napoleon zdołał odtworzyć dużą armię. W dniu 2 maja 1813 roku pokonał Rosjan i Prusaków pod Lützen koło Lipska. W dniach 20 i 21 maja sprzymierzeni ponownie zostali pokonani pod Bautzen (Budziszynem – przyp. tłumacza). Austriacki minister spraw zagranicznych hrabia Metternich zaproponował walczącym rozejm. Podpisano go 4 czerwca w Pleiswitz (Pielaszkowie – przyp. tłumacza). Umowa przewidywała zwołanie pod egidą Austrii kongresu w Pradze, na którym szukano by odpowiedniej dla wszystkich formuły pokoju. W rzeczywistości każdy obóz wykorzystał zawieszenie broni do zacieśnienia swych więzi dyplomatycznych i wzmocnienia armii. Austria przystąpiła do wojny po stronie sprzymierzonych, co dało początek VI koalicji antyfrancuskiej. Dnia 9 lipca na zamku Trachenberg (Żmigród – przyp. tłumacza), położonym na północ od Wrocławia na Śląsku, spotkali się: cesarz Rosji Aleksander I, król Prus Fryderyk Wilhelm III oraz książę następca tronu Szwecji Bernadotte. Ten ostatni, w zamian za obietnicę otrzymania Norwegii, przystąpił do koalicji. Postanowiono stworzyć trzy armie. Główna, zwana Armią Czech (Czeską) składała się z Austriaków, oraz sporej części oddziałów rosyjsko-pruskich. Liczyła ponad 200 000 ludzi. Obecni przy niej byli monarchowie Rosji, Prus i Austrii. Armia Północy (Północna) pod komendą Bernadotte'a, składała się z około 127 000 Rosjan, Prusaków i Szwedów. Wreszcie rosyjsko-pruska Armia Śląska, dowodzona przez siedemdziesięcioletniego Blüchera, liczyła 100 000 ludzi. Opracowano wspólną strategiczną koncepcję działań, określaną mianem „planu z Trachenbergu” (także „protokołem trachenberskim”, lub żmigrodzkim – przyp. tłumacza).

Bitwa pod Łuckiem – jedna z najważniejszych bitew I wojny światowej – rozegrała się na Wołyniu w czerwcu 1916 r. między wojskami rosyjskimi z jednej strony a siłami austro-węgierskimi wspieranymi przez formacje armii niemieckiej z drugiej. Główne walki, zakończone zdobyciem Łucka przez Rosjan, toczyły się w dniach 4-7 czerwca; w następnych tygodniach wojska rosyjskie zamierzały uwieńczyć rozmiary tego sukcesu dalszymi powodzeniami, co mogło doprowadzić do wyeliminowania Austro-Węgier z grona militarnych przeciwników koalicji. Austro-węgierskie siły zbrojne, wspomagane przez wojska potężnej armii niemieckiej, podejmowały natomiast działania mające na celu zlikwidowanie wyłomu pod Łuckiem.

Przedmiotem rozważań podejmowanych w niniejszym opracowaniu jest wielka operacja, która rozgrywała się na obszarze Mazur i północnego Podlasia w lutym 1915. W historiografiach obcych znana jest jako "Zimowa bitwa na Mazurach w 1915 roku" lub "Operacja augustowska 1915 roku". Była jednym z najpoważniejszych i najdonioślejszych wydarzeń militarnych na froncie wschodnim podczas pierwszej wojny światowej. W tym wielkim starciu uczestniczyły po obu stronach ponad stutysięczne armie. Operacja ta zaważyła w ogromnym stopniu na dalszych losach wojny, stanowiąc jakby wstęp do operacji gorlickiej z maja 1915 roku.